64 تکنيک براي يادگيري سريع‌تر، بهتر و عميق‌تر

گفته مي‌شود که انسان‌ها تنها از 10 درصد قدرت فکر خود استفاده مي‌کنند و تفاوت بين نوابغ و افراد معمولي تا حد زيادي به اين مسآله برمي‌گردد.

با به‌کارگيري 64 روشي که در ذيل شرح داده شده مي‌توانيد ميزان يادگيري خود را چند برابر کنيد. توصيه مي‌شود اين روش‌ها را با فونت بزرگ چاپ کرده و روي ديوار اتاق‌اتان نصب کنيد طوري که هر روز آن‌ را ببينيد.

اين 64 روش در ده بخش ارائه مي‌شود شامل:

در مورد اين روش‌ها اگر تجربه‌ي شخصي و يا مطلب، عکس و ... کامل‌کننده‌ي ديگري داريد براي ما ارسال کنيد. هم‌چنين اگر روش خاص ديگري براي يادگيري بهتر مطالب داريد مطرح کنيد تا بقيه‌ي دوستان‌اتان نيز از آن بهره ببرند.

سلامت

1- هنگام مطالعه پاي خود را حرکت دهيد.

در طول مطالعه و نشستن در يک مکان براي مدت طولاني، پاي خود را هر چند وقت يک‌بار به سمت بالا و پايين تکان دهيد. اين کار موجب افزايش جريان خون شده و يادگيري و تمرکز را افزايش مي‌دهد.

2- براي فکر کردن غذا بخوريد.

خوردن صبحانه بسيار ضروري است زيرا پروتئين مغز را تامين مي‌کند. کمبود پروتئين براي مغز باعث سردرد مي‌شود.

3- ناهار سبکي بخوريد.

ناهار سنگين باعث خواب آلودگي مي‌شود اگر بعد از ناهار فرصت خوابيدن نداريد، سعي کنيد ناهار سبکي انتخاب کنيد.

4- از داروهاي تقويت حافظه استفاده کنيد.

داروي گياهي ژينکگو بيلوبا - که باعث افزايش جريان خون در مغز مي‌شود - بدون عوارض جانبي در بازار موجود است.

تعادل

5- از اضطراب و افسردگي به دور باشيد.

استرس و ناراحتي باعث کاهش يادآوري اطلاعات مي‌شود و از اين رو کاهش قدرت يادگيري مي‌شود. گاهي اتاق روشن‌تر و خوردن غذاهاي طبيعي بيش‌تر باعث افزايش شادابي و آرامش مي‌شود.

6- براي ارائه‌ي ايده‌ي جديد بخوابيد!

7- بين مطالعه استراحت کنيد.

تغيير وضعيت روحي و جسمي باعث مشخص شدن استرس‌هايي مي‌شود که در حال مطالعه بر ما حکمفرما شده‌اند و ما از آن‌ها بي‌خبريم. مطالعه همراه با استراحت‌هاي هرچند کوتاه بسيار مفيدتر از مطالعه‌ي طولاني بي‌وقفه است. براي اين منظور، به ازاي هر 90 دقيقه مطالعه، 20 دقيقه استراحت داشته باشيد.

8- حين مطالعه در فواصلي پياده‌روي هم داشته باشيد.

پياده‌روي و قدم زدن هر چند کوتاه باعث تغيير تمرکز ذهن شده و به ذهن مجال بازآوري مطالب و خلاقيت را مي‌دهد.

9- موضوع مورد تمرکز خود را تغيير دهيد.

گاهي که فرصت کافي براي استراحت و تجديد قوا نداريد، مي‌توانيد نقطه‌ي تمرکز خود را از يک موضوع خاص به موضوعي که با آن آشناتر هستيد تغيير دهيد.

تمرکز و خط فکري

10- موضوع مورد تمرکز خود را تغيير دهيد (2).

3 راه مختلف براي يادگيري وجود دارد: ديداري، شنيداري و حرکتي. اگر در يکي از آنها موفق نيستيد، ديگر راه‌ها را امتحان کنيد.

11- پياده‌روي همراه با مديتيشن.

پياده‌روي که در قسمت قبل توضيح داده شد، اگر همراه با مديتيشن باشد بسيار مفيد است.

12- تمرکز کنيد و خودتان را در مطالعه غرق کنيد.

حين مطالعه، از تماشاي تلويزيون و نگراني در مورد کارهاي ديگر پرهيز کنيد. نگراني مانع دريافت اطلاعات و ايده‌ها مي‌شود.

13- اگر علاقه‌اي به انجام مديتيشن نداريد، چراغ‌ها رو خاموش کرده و وسط اتاق تاريک خود بنشينيد.

اين کار به تمرکز شما مي‌افزايد.

14- دوش بگيريد. دوش و حمام کردن به يادگيري کمک مي‌کند.

اين کارها ذهن شما رو براي دريافت ايده‌هاي هوشمندانه آماده‌تر مي‌کند.

15- به موسيقي گوش دهيد.

اگر مطلبي را حين گوش کردن به قطعه‌اي از موسيقي خاص ياد بگيريد،‌ بعدها، گوش‌کردن و يا مرورکردن ذهني آن قطعه به يادآوري مطلب کمک شاياني مي‌کند.

16- تندخواني کنيد.

خيلي‌ها عقيده دارند که تندخواني باعث از قلم افتادن مطالب مهم شود. واقعيت اين است که تندخواني باعث فيلتر شدن مطالب بي ربط و فرعي شده و به درک ايده‌هاي اصلي نوشتار کمک مي‌کند. کندخواني فقط براي مطالب جديد و تخصصي پيشنهاد مي‌شود.

17- از علامت‌ها و نمادها براي حفظ‌کردن مطالب استفاده کنيد.

ترفندهاي زيادي براي به خاطر سپردن اطلاعات حفظي وجود دارد. علامت‌هاي اختصاري و شکل‌هاي نمادين نمونه‌هايي از اين ترفند‌ها هستند.

تکنيک ديداري

18- تصويري از مطلب مورد مطالعه داشته باشيد.

هر تصوير مي‌تواند بيان‌کننده‌ي مطالبي است. طرحي از چيزي که مي‌خواهيد ياد بگيريد، داشته باشيد. اين کار موجب داشتن هدفي مشخص در ذهن شما شده که خود باعث حرکت به سمت آن هدف مي‌گردد.

19- از درخت حافظه استفاده کنيد.

استفاده از درخت حافظه هم به خلاصه کردن و هم به درک ارتباط دروني مطالب کمک مي‌کند.

20- از سمبل و نمادها استفاده کنيد.

استفاده از سمبل و نمادها باعث خلاصه‌برداري سريعتر و يادگيري موثرتر مي‌شود.

21- از نقشه‌ي اطلاعاتي بهره ببريد.

وقتي اطلاعات داراي طرح دروني (Information Design) است،‌ از آن استفاده کنيد طوري که اطلاعات را به وضوح بيان کند. نقشه‌ي اطلاعاتي هنر و دانش آماده کردن اطلاعات است طوري که بيشترين بازدهي و کاربرد را داشته باشد.

22- از روش‌هاي يادگيري ديداري استفاده کنيد.

23- مراحل يادگيري يک موضوع را مشخص کنيد. فراگيري يک مطلب نياز به دريافت اطلاعات با ترتيبي مشخص دارد. سازمان‌دهي تفکر بر روي آن چيزي که بايد انجام شود روشي موثر براي آمادگي يادگيري مطالب جديد يا پاسخگويي به سؤالات است.

تکنيک گفتاري و شنيداري

24- از روش‌هاي ايجاد انگيزه استفاده کنيد.

از بازي‌ها و کلمه‌هاي بي‌معني موزون استفاده کنيد. اين امر باعث انعطاف فضاي يادگيري و يادگيري بيشتر مي‌شود .

25- با گوش کردن به نظرات ديگران در درون گروه مطالعه به دنبال فکر بکر باشيد.

26- در خواب به فايل صوتي گوش کنيد.

قسمتي از مطلبي که مي‌خواهيد فرا گيريد را ضبط و هنگام خواب زير متکاي خود قرار داده و به آن گوش دهيد. اين روش براي يادگيري زبان خيلي موثر است.

27- بخنديد.

خنده باعث آرامش مي‌شود و تن آرام مطالب را بهتر فرامي‌گيرد.

تکنيک هاي حرکتي

28- نوشتن از تايپ کردن مفيدتر است!

نوشتن با قلم باعث تحريک ايده‌هاي جديد مي‌شود. گرفتن و حرکت دادن قلم نقاط حساسي از دست را ماساژ داده و موجب ايده‌هاي جديد مي‌شود.

29- هميشه يک دفتر يادداشت همراه داشته باشيد.

بعضي ايده‌ها و پاسخ‌ها - که گاهي بسيار ارزشمند هستند- در مواقعي به ذهن مي‌آيند که مشغول مطالعه نيستيم. تا حد امکان بايد آن‌ها را ثبت کرد زيرا معمولا فقط يکبار به سراغ ما مي‌آيند.

30- مجله‌ي شخصي براي خود درست کنيد.

فرق مجله با دفتر يادداشت اين است که شما مي‌توانيد با کمک ذهن خلاق خود، نقاشي، تصاوير، جداول و درخت حافظه را به مجله اضافه کنيد که کمکي است در جهت به خاطر سپردن بهتر اطلاعات.

31- از برچسب‌هاي رنگي براي طبقه‌بندي دفتر يادداشت و مجله‌ي خود استفاده کنيد.

استفاده از برچسب رنگي رجوع به مطالب را آسان‌تر مي‌کند.

32- از يادداشت‌هاي پاياني استفاده کنيد.

بعد از پاراگراف‌هاي کتاب، نظر شخصي خود را درج کنيد.

تکنيک هايي براي انگيزه پيدا کردن

33- به خود نمره بدهيد.

اگر شما ذهنتان را روي نتيجه‌‌ي مورد نظر متمرکز کنيد ايده‌هاي بهتر را شناسايي خواهيد کرد. يکي از معمول‌ترين و قابل دسترس‌ترين انگيزه‌ها گرفتن نمره‌ي بهتر است.

34- انگيزه‌ي خودتان را مشخص کنيد.

اگر ندانيد به چه علت مي‌خواهيد چيزي بياموزيد، حواس پرتي به سراغتان خواهد آمد.

35- هدفتان را مشخص کنيد.

طبق گفته‌ا‌ي معروف: ذهن، هر آنچه را که درک کند مي‌تواند به دست ‌آورد. به هر چه فکر مي‌کنيد لازم است خود را مجهز کنيد.

36- مثبت انديش باشيد.

بعد از مشخص کردن اهداف خود بايد اميدوار باشيد که توانايي لازم را داريد به آنچه مي‌خواهيد دست يابيد.

37- برنامه‌ريزي کنيد (2).

يادگيري فقط يک جنبه از کارهاي روزمره زندگي است. بايد ساعاتي که امکان يادگيري وجود ندارد را شناسايي کرده تا بتوانيد کارهاي ديگر را در آن زمان‌ها انجام داد.

38- هر مهارتي را مي‌توان ياد گرفت.

به استثناي بعضي محدوديت‌هاي جسمي هر مهارتي را که افراد خبره آموخته‌اند شما هم مي‌توانيد ياد بگيريد؛ فقط شايد وقت و انرژي بيشتري بايد صرف کنيد.

39- خود را براي آموختن آماده کنيد.

براي يادگيري فقط مثبت انديشي کافي نيست. در زندگي امروزه با وجود موضوعات مختف، هنگام يادگيري مي‌بايست بقيه‌ي موضوعات را فراموش کرد و الا يادگيري تبديل به تجربه‌اي کسل کننده مي‌شود.

40- مواظب وقت مطالعه‌ي خود باشيد.

اگر شما دوستاني داريد که ممکن است خواسته يا نا خواسته شما را از پرداختن به مطالعه يا يادگيري باز دارند با به‌کار بردن ترفند و سياست (البته به طوري که از شما نرنجند) پيشنهاد آنها را مثلا براي رفتن به سينما رد کنيد.

41- خود را محدود کنيد.

گاهي آزادي و راحتي زياد باعث هرج و مرج مي‌شود. براي يادگيري بهتر مطالب، فرجه‌ي زماني مشخص کنيد. داشتن چارچوب براي انجام کارها باعث نتيجه‌گيري بهتر و سريعتر مي‌شود.

تکنيک هاي تکميلي

42- تا آنجا که مي‌توانيد مطالعه کنيد.

43- زبان خارجي بياموزيد.

يادگيري زبان‌هاي بيشتر ما را با افق‌هاي بيشتري آشنا کرده و بيان بعضي مفاهيم را براي ما آسان‌تر مي‌کند. همچنين گاهي درک کامل يک مطلب فقط در زبان اصلي ميسر است.

44- ياد بگيريد که چگونه ياد بگيريد.

روش‌هاي مختلف يادگيري را امتحان کنيد تا به آنچه مطلوب شماست برسيد (در مطالب بعدي به معرفي و شرح اين روش‌ها خواهيم پرداخت).

45- بهتر است مشخص شود که چه چيزهايي را مي‌دانيد و چه چيزهايي را نمي‌دانيد.

در مورد يک موضوع ابتدا مشخص کنيد چه اطلاعاتي از قبل داريد؛ بعد مشخص کنيد چه مطالبي را نمي‌دانيد و مي‌خواهيد بدانيد.

46- از ضمير ناخودآگاه خود هم کار بکشيد!

آيا مي‌دانيد مي‌توان دو مطلب را هم ‌زمان فرا گرفت!؟ ذهن بطور غير ارادي مي‌تواند درگير يادگيري باشد. مثلا اگر قرار است مطالبي در مورد دو موضوع بنويسيم مي‌توانيم يک موضوع را در ذهن داشته باشيم و به سراغ موضوع دوم برويم. مادامي که مشغول نوشتن موضوع دوم هستيم، ذهن ما موضوع اول را پردازش مي‌کند.

47- کلي‌ فکر کنيد.

يکي از روش‌هاي خوب يادگيري اين است که مطالب را به طور کلي بياموزيم.

48- مطالب را تکرار کنيد.

براي درک کامل مطالب پيچيده بايد آنها را مرور کرد. هم‌چنين مرور دوباره‌ي مطالب به ما ديد عميق‌تري در مورد مطلب مي‌دهد. تکرار مفاهيم و تئوري‌ها با به‌کارگيري مثال‌هاي مختلف، سرعت يادگيري آنها را چند برابر مي‌کند.

49- از روش يادگيري کوانتومي استفاده کنيد

«روش يادگيري کوانتومي» (Quantum Learning Model) (QL) روشي است که بر اساس به کارگيري و مرتبط کردن دانسته‌ها در زندگي روزمره‌ي دانش‌آموزان شکل گرفته است.

50- از ابزارهاي لازم براي يادگيري استفاده کنيد (کامپيوتر،‌ ويديو و ...).

51- از «روش فکرکردن انتقادي» (Critical Thinking) استفاده کنيد.

«روش فکر‌کردن انتقادي» شامل دريافت اطلاعات، ارزيابي آن و نتيجه‌گيري منطقي بر اساس آنها مي‌باشد.

تکنيک هايي براي معلمين و والدين

52- از دانش‌آموزان سؤال بپرسيد و آنها را در بحث وارد کنيد.

53- از هرم اطلاعات استفاده کنيد. يادگيري داراي لايه‌هايي است و مي‌بايست مفاهيم پيشرفته‌تر بعد از فرا‌گيري مفاهيم پايه صورت گيرد.

54- در کنار لذت بردن از بازي‌هاي کامپيوتري روش حل مسآله و بسياري از مفاهيم ديگر را بهتر مي‌توان آموخت.

55- از قانون 80 به 20 پيروي کنيد.

طبق قانون 80 به 20، يادگيري 20 درصد از مفاهيم نياز به صرف 80 درصد وقت و انرژي‌اي دارد که براي مفاهيم ديگر اختصاص مي‌دهيم؛ لذا بايد هنگام برنامه‌ريزي به اين نکته توجه داشت.

56- براي مفاهيم قصه‌بافي کنيد!

مثلا اتم را منطقه‌اي گانگستري در نظر بگيريد که در آن پروتون و نوترون همسايه‌ي همديگر بوده، با هم رقيب‌اند و لذا هرگز در محدوده‌ي هم وارد نمي‌شوند.

57- فراتر از برنامه‌ي درسي مدرسه و دانشگاه برويد.

با ابزارهاي يادگيري که امروزه موجود است حتي يک فرد 60 ساله هم مي‌تواند رياضي را در حد دانشگاه فرا بگيرد. لذا هر مطلبي را که لازم مي‌دانيد يا علاقه داريد، بياموزيد.

58- از دانسته‌هاي خود عملا استفاده کنيد.

مثلا در آموزش رياضي بهتر است دانش‌آموزان مفاهيم چهارگانه‌ي رياضي را براي اندازه‌گيري مواد لازم براي پخت کيک به کار ببرند.

تکنيک هايي براي دانش آموزان

59- هميشه درگير يادگيري باشيد.

اگر فکر مي‌کنيد از معلم‌تان بيش‌تر مي‌دانيد و مطالب کلاس براي‌اتان کسالت‌آور است با معلم‌تان وارد بحث شويد و از دانسته‌هاي خود براي پيروز شدن در بحث استفاده کنيد.

60- خودتان بياموزيد.

در بسياري از موارد، معلمان همه‌ي مطالب را در بحث خود مطرح نمي‌کنند. شما بايد بسياري از مطالب را خود فرابگيريد؛ پس منتظر نباشيد همه‌ي مطالب به شما آموخته شود.

61- اگر به تنهايي نمي‌توانيد ياد بگيريد با دوستان‌تان مطالعه کنيد.

62- به ديگران درس بدهيد.

بهترين روش يادگيري اين است که مطلبي را به ديگران آموزش دهيد. اين شما را مجبور به يادگيري کامل آن مطلب مي‌کند.

63- محک زدن آنچه که يادگرفته‌ايد يادگيري شما را تضمين مي‌کند.

استفاده از فلش‌کارت يکي از بهترين روش‌ها براي محک زدن آن‌چيزي است که يادگرفته‌ايد.

64- در ابتدا مفاهيم اساسي را ياد بگيريد.

يادگيري مطلب جديد بايد شبيه يادگيري زبان توسط يک کودک باشد که به گرامر و املاي کلمه‌ها توجهي نمي‌کند